Przedstawiciele adwokatury, razem z prezesem i wiceprezesami NRA, wzięli udział 14 marca w seminarium eksperckim nt. tajemnicy adwokackiej i radcowskiej w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.

W spotkaniu wzięli udział adw. Jacek Trela, prezes NRA, wiceprezesi: adw. prof. Piotr Kardas i adw. Jerzy Glanc, adw. Anisa Gnacikowska, zastępca sekretarza NRA, adw. Maciej Łaszczuk, członek NRA, adw. Dariusz Wojnar, członek NRA, adw. Justyna Mazur, dziekan ORA w Bydgoszczy, adw. Mikołaj Pietrzak, dziekan ORA w Warszawie i adw. Aleksander Krysztofowicz, zastępca sekretarza ORA w Warszawie.

W seminarium wzięli też udział zastępca RPO Stanisław Trociuk, r.pr. Leszek Korczak, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych oraz dr Piotr Kładoczny  i Marcin Wolny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Na seminarium obecny był także dr. Adam Bodnar, RPO. 

Bez tajemnicy zawodowej nie można mówić o zawodzie zaufania publicznego - podkreślał adw.  Jacek Trela, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. Wskazał, że zdarzają się przypadki postawienia zarzutu adwokatowi, który odmówi zeznań po zwolnieniu go przez sąd z tajemnicy adwokackiej. Podkreślił, że zwolnienie takie oznacza tylko zgodę na przesłuchanie adwokata.  Według niego, było też kilka prób przesłuchania adwokata na okoliczność tajemnicy obrończej. Podkreślał, że klienci mają prawo oczekiwać, że ich tajemnice, powierzone adwokatom, nie zostaną ujawnione. Wskazywał na zagrożenia tej tajemnicy, które przyniosła nowelizacja ustawy o policji z 2016 roku. 

Adw. prof. Piotr Kardas podkreślał, że należy przeanalizować i zmienić wykładnię przesłanki  „dobra wymiaru sprawiedliwości”, którą argumentuje się zarówno zwolnienie z tajemnicy, jak i odmowę zwolnienia z niej. Jego zdaniem, ta przesłanka powinna być stosowana tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Na przyszłość mogłaby ona być zastąpione przesłanką niezbędności osiągnięcia celów postępowania karnego inaczej niż  przez zwolnienie z tajemnicy,  kosztem ograniczenia prawa do obrony

Adw. Anisa Gnacikowska podkreślała, że tajemnica adwokacka jest fundamentem wykonywania zawodu i organa Adwokatury traktują ją szczególnie poważnie. Przypomniała, że zachowanie tajemnicy to nie jest przywilej adwokatów, lecz ich obowiązek wobec klientów. Mówiła, że adwokatura liczy na wsparcie Rzecznika Praw Obywatelskich i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w zapewnieniu odpowiednich gwarancji obywatelskiego prawa do obrony, rzetelnego procesu i zachowania w poufności wszelkich okoliczności sprawy przekazanych przez klienta adwokatowi. 

Podczas seminarium przedstawiciele Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka przedstawili dane statystyczne. Prawnicy współpracujący z HFPC wystąpili do sądów o informacje o zwolnieniach w 2017 r. z tajemnicy  adwokackiej i radcowskiej.  Choć kilka sądów nie odpowiedziało, to z uzyskanych danych wynika, że sądy wydały 241 postanowień w takich sprawach wobec 263  adwokatów  i radców prawnych. W 67 proc. sądy zgodziły się na takie zwolnienia. Sądy II instancji uchyliły około połowy takich decyzji z I instancji. Prawomocnie z tajemnic zwolniono 16 adwokatów i 30 radców.

(czytaj relację RPO)

zdjęcia: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich