W sobotę 1 grudnia 2018 r. w Muzeum Martyrologii "Pod Zegarem" w Lublinie otwarta została wystawa poświęcona Otmarowi Poźniakowi – lubelskiemu adwokatowi i działaczowi Polskiego Państwa Podziemnego z okresu II wojny światowej.
W otwarciu uczestniczył dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie mec. Stanisław Estreich, a także adwokaci i przedstawiciele środowiska prawniczego Lublina, na czele z córką Otmara Poźniaka, prof. dr hab. Marią Poźniak-Niedzielską, wybitną specjalistką prawa autorskiego i handlowego z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Większość prezentowanych eksponatów pochodzi z rodzinnego archiwum prof. Poźniak-Niedzielskiej, darowanych do zbiorów Muzeum Martyrologii Pod Zegarem. Obejrzeć można między innymi togę adwokacką Otmara Poźniaka czy szachy ze szkatułką wyrzeźbione podczas internowania w Charkowie. Szczególną pamiątką jest oryginał dedykowanej Otmarowi Poźniakowi „Ody do Mecenasa”, autorstwa gen. Tadeusza Sztumberka-Rychtera, napisanej także w obozie w Charkowie we wrześniu 1945 roku.
Otmar Poźniak ukończył studia prawnicze w Moskwie w 1917 roku, w tym samym roku został powołany do armii rosyjskiej. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. wstąpił jako ochotnik do Armii gen. Józefa Hallera, gdzie walczył w stopniu podporucznika; następnie został przydzielony do sądów polowych 1. Dywizji Strzelców, 2. Dywizji Piechoty Legionów i 1. Dywizji Piechoty Legionów.
6 czerwca 1922 roku Otmar Poźniak rozpoczął w Warszawie aplikację pod kierunkiem adwokata Feliksa Zadrowskiego. Kontynuował ją od 1923 roku w Lublinie, pod okiem adwokata Leona Wengierowa. Na listę lubelskich adwokatów został wpisany 28 listopada 1925 roku.
W okresie międzywojennym przygotował do zawodu kilku aplikantów adwokackich oraz był zaangażowany w działalność Rady Adwokackiej, w tym jako jej wicedziekan. W 1935 roku wydał drukiem broszurę zatytułowaną „Tezy z uchwał Rady Adwokackiej w Lublinie (1919–32) i Rady Adwokackiej w Łucku (1922–32)”, w której propagował zagadnienia z dziedziny etyki zawodowej i obowiązków adwokackich.
W czasie II wojny światowej Otmar Poźniak był członkiem lubelskiej Tajnej Rady Adwokackiej.
Pełnił także funkcję zastępcy Okręgowego Delegata Rządu RP w województwie lubelskim. 25 lipca 1944 roku, zgodnie z dyrektywami rządu londyńskiego, ujawnił konspiracyjne władze województwa lubelskiego wobec wyzwolenia Lublina przez Armię Czerwoną. W swoim pamiętniku zapisał: „25 lipca 1944 r. po ustaniu walk w mieście otworzyłem urzędowanie delegatury w gmachu Sądu Apelacyjnego i własnoręcznie, w obecności wyższych urzędników delegatury, wywiesiłem w mieście pierwszą biało-czerwoną chorągiew.”
3 sierpnia 1944 roku Otmar Poźniak został podstępnie aresztowany wraz z innymi działaczami podziemia. Zesłany do ZSRR, przebywał w obozach internowania w Charkowie, Riazaniu i Czerepowcu.
Po powrocie do Lublina w 1947 r. Otmar Poźniak wznowił wykonywanie zawodu adwokata. Prowadził między innymi obrony polityczne. Jednakże 12 czerwca 1950 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Na podstawie „Dekretu PKWN z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego” wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Lublinie skazano go na karę dziesięciu lat więzienia i pięciu lat pozbawienia praw publicznych oraz pozbawiono prawa wykonywania zawodu. Dwa lata później na żądanie Ministra Sprawiedliwości Rada Adwokacka w Lublinie ostatecznie skreśliła go z listy adwokatów, co nastąpiło dopiero po dwukrotnych uchwałach odmownych Rady. Jak wspominała prof. Maria Poźniak-Niedzielska, te uchwały odmowne były w tamtym okresie aktem odwagi, który dodał ducha Otmarowi Poźniakowi i jego rodzinie.
Otmar Poźniak odzyskał wolność w 1956 roku, ale nie powrócił do wykonywania zawodu. Ostatnie sześć lat życia spędził w Lublinie, pracując jako radca prawny. Zmarł w Lublinie 16 lipca 1962 roku.
Sąd Najwyższy 24 października 1991 roku unieważnił wyrok Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z 1950 r.
Wystawa powstała pod nadzorem Barbary Oratowskiej, kierującej Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” – oddziału Muzeum Lubelskiego.
W dniach 8 i 15 grudnia 2018 o godz. 14.00 odbędą się oprowadzania po wystawie. [link https://www.facebook.com/events/357045011539550/ ]
https://www.facebook.com/events/267589940623556/
Film promocyjny wystawy: https://www.facebook.com/MuzeumLubelskiewLublinie/videos/2037702009620261/
Fotografie z wystawy autorstwa Doroty Awiorko dzięki uprzejmości Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” – oddziału Muzeum Lubelskiego.
Życiorys Otmara Poźniaka na podstawie:
1) F. Rymarz, Adwokat Otmar Poźniak (1892–1962), [w:] 90-lecie Izby Adwokackiej w Lublinie, red. P. Sendecki, Lublin 2009,
2) Ł. Kijek, Otmar Poźniak (1892–1962) publ. http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/otmar-pozniak-18921962/
3) Ł. Kijek, Rządy Okręgowej Delegatury Rządu RP w Lublinie
publ. http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/rzady-okregowej-delegatury-rzadu-rp-w-lublinie/
adw. Bartosz Przeciechowski
